اگر چه طرح 550 هزار هکتاری در استان خوزستان فراز و نشیبهای زیادی را پشت سر گذاشت اما اجرای آن سبب سبب افزایش تولید محصولات کشاورزی و ایجاد صدها هزار فرصت شغلی مشتقیم و غیر مسقیم شد. 
به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، روز عید قربان مقام معظم رهبری در بیانات خود فرمود ؛کارهایی انجام گرفته در حال تحریم- یا طرحهای عظیم اِحیای اراضی خوزستان و ایلام که یکی از کارهای مهم است؛ من نمیدانم اینها چقدر تبلیغ شده، چقدر به مردم گفته شده؛ کارهای بزرگی انجام گرفت در اِحیای زمینهای نیازمند زهکشی در ایلام و در خوزستان، عمدتاً در خوزستان و مقداری در ایلام؛ زمینهای زیادی اِحیا شد و مورد استفاده قرار گرفت. این کارها همه در دوران تحریم انجام گرفت”
به همین بهانه نگاهی به طرح عظیم اِحیای اراضی خوزستان انداختیم طرحی که یکی از برکات سفر تاریخی مقام معظم رهبری در سال 75 به خوزستان بود ایشان در آن سفر دستور احیا طرح 800 هزار هکتاری کشاورزی در خوزستان را دادند و چهار وزارتخانه متولی این امر شدند.
جزئیاتی از یک شاهکار مهندسی
این طرح ویژگی های منحصر بفردی داشت از جمله وجوه تمایز این طرح میتوان به بزرگترین طرح کشاورزی تاریخ کشور بودن، گستردگی بالا از نظر سطح زیر کشت، تعداد خانوار تحت پوشش و همچنین حجم اعتبار تخصیصی(18 برابر تمام اعتبارات حوزه کشاورزی در 50 سال گذشته) اشاره کرد. این طرح در صورت نهایی شدن میتواند 8 و نیم میلیون تن محصول به تولیدات کشاورزی کشور اضافه کند و حدود ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب کشاورزی با اجرای این طرح صرفهجویی میشود.
افزایش بهره وری آب، افزایش تولید و درآمد کشاورزان، اشتغالزایی، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، گسترش امنیت اجتماعی، توسعه شاخص های اجتماعی و حمایت از صنایع داخلی را از اهداف اجرای طرح بود.
در فاز یک طرح 550 هزارهکتاری فقط 20شهر خوزستان و سه شهر ایلام زیر پوشش طرح رفته بودند ولی قرار است در فاز2 اغلب شهرهای این دواستان زیر پوشش این طرح بروند.
اختصاص 1.5 میلیارد دلار به طرح 550 هزار هکتاری رهبری
این طرح به دلیل عدم تامین اعتبار مالی این طرح تا سال 1392 رشدی نداشت. دولت اصلاحات تمایلی به اجرای این طرح نداشت و در طول 8 سال دولت اصلاحات این طرح فقط یک درصد پیشرفت کرد و در دولت نهم و دهم نیز اقدام جدی نشد و در حد 17 درصد طرح پیشرفت کرد سال 92 علمای خوزستان در جلسه مجلس خبرگان رهبری از رئیس جمهور خواستند نسبت به این قضیه در دولت یازدهم توجه کند و این چنین شد که در زمستان 1392 و در نخستین سفر ریاست جمهوری به خوزستان با اذن مقام معظم رهبری مبلغ یک و نیم میلیون دلار از صندوق توسعه به این طرح تخصیص داده شد.
البته شرایط اعتباری کشور، خشکسالی، پراکندگی زمینهای طرح و… سبب شد طرح 800 هزار هکتاری مقام معظم رهبری به 550 هزار هکتار کاهش پیدا کرد بعد از آن نیز به دلیل کمبود منابع آبی طرح به دو فاز تقسیم شد که در فاز اول 330 هزار هکتار و در فاز دوم 220 هزار هکتار مطرح شد.
در فاز اول طرح 2.8 تن به تولید محصولات کشاورزی استان اضافه شد
محمدجواد صالحی نژاد مجری طرح ۵۵۰ هزار هکتاری در استانهای خوزستان و ایلام در این رابطه اظهار کرد: تمامی عملیاتهای اجرایی این طرح در سال 97 در سطح 295 هزار هکتار و در بخش زهکشهای زیر زمینی و شبکههای آبیاری و تجهیز و نوسازی اراضی به پایان رسید.
وی افزود: و حدود 250 هزار هکتار از این اراضی به زیر کشت رفت که افزایش تولید محصولات زراعی به میزان 2.8 تن را شاهد بودیم.
مجری طرح ۵۵۰ هزار هکتاری در استانهای خوزستان و ایلام گفت: در سال گذشته 270 هزار هکتار از 295 هزار هکتار توسط بهره برداران به زیر کشت رفت و با وجود خشکسالی که در سال 97 و سیلی که در سال 98 رخ داد تولید محصولات کشاورزی در استان خوزستان و ایلام افزایش پیدا کرد که این امر ناشی از اجرای طرح و افزایش 3 برابری عملکرد در واحد سطح است.
دستاوردهای فاز اول طرح 550 هزار هکتاری
صالحی ایجاد اشتغال، امنیت شغلی، افزایش تولید محصولات کشاورزی، افزایش درآمد ملی و کمک به صنایع داخلی را از دستاورهای طرح 550 هزار هکتاری مقام معظم رهبری برشمرد، و افزود: 300 دستگاه ماشین آلات تخصصی در سایه اجرای این طرح تولید شد این این در حالی است که پیش از این، ماشین آلات مذکور را به کشور وارد میکردیم که با تولید آنها از خروج ارز از کشور جلوگیری شد.
وی بیان کرد: در فاز اول این طرح، 20 شهرستان استان خوزستان و 3 شهرستان استان ایلام را تحت پوشش قرار دادیم که مقرر شده در فازم دوم، تمام شهرهای استان به ویژه شمال خوزستان تحت پوشش قرار بگیرند.
پیش بینی اشتغال 300 هزار نفر در طرح 550 هزار هکتاری
وی با بیان اینکه طرح 550 هزار هکتاری اشتغال دائمی را بوجود آورده است، گفت: در افق این طرح، اشتغالزایی بیش از 300 هزار نفر بطور مستقیم و غیرمستقیم، و افزایش تولید محصولات کشاورزی قریب به 9 میلیون تن را پیش بینی کرده ایم.
صالحی نژاد افزود: وقفه در اجزای فاز دوم طرح 550 هزار هکتاری ممکن است سبب بیکار شدن 5 هزار نفر بدون احتساب خانوارهای تعداد مذکور و بوجود آوردن مشکلات، تبعات منفی اجتماعی و همچنین تحمیل هزینههای اضافی خواهد شد.
جلوگیری از مهاجرت از نتایج اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری
کوروش قیصری نیا، مدیر اجرایی طرح 550 هزار هکتاری در استان خوزستان و ایلام میگوید: با احیای زمینها و رونق کشاورزی در طرح 500 هزار هکتاری مقام معظم رهبری شاهد مهاجرت از شهرها به روستاها و ایجاد اشتغال موقت و پایدار در 2 بخش شده که یک بخش آن زمان اجرای پروژه برای نیروهای بومی منطقه بود و اشتغال پایدار مربوط به زمانی است که کشاورزان به تداوم تولید محصولات در اراضی خود شده و اقتصاد در گردش باشد.
یکی از کشاورزان روستای رُبیخه در شهرستان باوی نیز میگوید: زمین این منطقه شور و خشک بود و ناهمواری زیادی داشت و اگرمسطح و آبیاری نمیشد نمیتوانستیم در آن زراعتی انجام دهیم و بسیاری از اهالی منطقه به دلیل نبود امکانات به شهرها مهاجرت کردند.
وی افزود: اجرای فاز اول سبب شد از هر هکتار4 تا 5 تن محصول برداشت شود و جلوی کوچ اهالی روستا نیز گرفته شد.
این کشاورز گفت: چنانچه این زمینها کاملاً تسطیح و قابل استفاده شوند شرایط کشاورزی و کشت فراهم خواهد شد و احتمالاً خانوارهایی که به شهر مهاجرت کرده اند، بازگردند و مشغول به کار شوند، همانطور که بعد از اجرای فاز اول، اهالی کوچ کرده، مجدد به روستا بازگشتند و به کشاورزی و دامپروری و امرارمعاش از این طریق مشغول شدند.
10 هزارمیلیارد تومان برای اجرای فاز دوم طرح نیاز داریم
علیمراد اکبری معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی دراین رابطه میگوید: این طرح در فاز نخست 295 هزار هکتار به آبیاری نوین مجهز شده و توانسته تولید را از 1.75 میلیون تن به 4.55 میلیون تن و تا پایان سال 98 به 6.5 میلیون تن برساند.
وی افزود: به منظور اجرای فاز دوم با توجه به شرایط اقتصادی کنونی کشور به 10 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
وگفته میشود، اجرای فاز دوم طرح حدود 4.5 میلیون تن به تولیدات محصولات کشاورزی اضافه میکند اما تا کنون به دلیل عدم اختصاص منابع مالی مورد نیاز آغاز نشده است.
فاز اول طرح 550 هزار هکتاری اراضی خوزستان و ایلام آبان ماه سال 97 با حضور معاون اول رئیس جمهور و وزیر جهاد کشاورزی به بهره برداری رسید.
اکنون تمام نگاهها به بودجهای است که قرار است به فاز دوم این طرح اختصاص داده شود اعتباری که اگر برای اجرا و تکمیل فاز دوم طرح 550 هکتاری مقام معظم رهبری اختصاص یابد، میتواند 300 هزار فرصت شغلی ایجاد و نیمی از موادغذایی کشور را تامین کند و سرمایهای حدود 121 میلیاردتومان را ایجاد کند.
انتظار میرود با توجه به برکاتی که این طرح در فاز اول برای مردم استان و کشور به دنبال داشت دولت و مسئولان استانی به منظور رونق کشاورزی، تولید و خودکفایی کشور هر چه سریعتر عملیات اجرایی فاز دوم طرح را آغاز کنند.